Manokwari, Kerstmis 2020

Natal/Kerstmis 2020 Beste Allen,

Een wel heel bijzondere en gedenkwaardige Kerst! Jullie in Nederland lijken zwaarder getroffen door het Covid-19 dan wij hier in Indonesia. Indonesia heeft ongeveer vijftien keer zoveel inwoners als Nederland, maar de teller van het aantal corona-patiënten en  -doden staat in geen verhouding, als de statistieken kloppen.  Bijna 700.000 geïnfecteerden, onder wie twintig duizend doden. De meeste infecties zijn te zien op het eiland Java, in de grote steden Jakarta en Surabaya. In de provincie West Papua (de Vogelkop van het eiland Papua) zijn tot nu toe 98 doden te betreuren, onder wie 21 in de stad Manokwari (waar ik woon).  Er gelden regels zoals overal in de wereld: afstand houden, mondkapje dragen, regelmatig handen wassen, geen handen schudden, niet met veel mensen bij elkaar, in kerken niet meer dan enkele tientallen mensen per dienst, scholen en universiteiten on-line. Met de Kerst worden er eenvoudige diensten gehouden, met inachtneming van de regels. Niet blijven hangen na de dienst, zoals gebruikelijk, om samen te eten, te dansen e.d. Wel diensten op donderdagavond (nachtmis), vrijdag, zaterdag, zondag.... Het zal niet iedere dag storm lopen (of toch??).

In het straatbeeld merk je weinig van de corona. Ja, je ziet veel mensen met mondkapjes, de politie houdt ook mensen staande die geen mondkapje (hier op zijn Nederlands ‘masker’ geheten) dragen, maar niemand wordt beboet. Winkels blijven open, er wordt veel vanuit huis gewerkt of vakantie gehouden, er blijft van hot naar haar gereisd worden (wel nadat men een ‘rapid test’ heeft ondergaan en een reisdocument verkregen tegen relatief veel geld), passagiers in taxi-busjes zitten dicht op elkaar. Ja, voordat men een winkel of kantoor binnen gaat dient men zijn handen te wassen, en soms worden er ‘maskers’ uitgereikt en temperatuur opgenomen met een op je voorhoofd gericht pistooltje.  Corona schijnt de mensen niet te deren.....  Mensen wonen ook niet opgesloten in hun huizen, afgeschermd tegen de kou. In de huizen staan ramen en deuren altijd open, zitten de mensen meer buiten op de veranda dan binnen. Nergens een plek waar het virus kan blijven ‘hangen’.

Scholen zijn sinds het begin van het schooljaar dicht, d.w.z. geen klassikaal onderwijs. Sommige kinderen, die in de buurt wonen, moeten elke week hun huiswerk komen ophalen en afleveren, maar de meesten zijn ‘on line’. Wat natuurlijk de nodige problemen oplevert. Wat te doen als gezegd wordt dat er geen signaal is of geen beltegoed, en men dus de lessen niet volgt. Niet iedereen heeft de gratis leerboeken mee naar huis genomen. Maar vooral zijn de proefwerken, en vooral die in de proefwerkweek aan het eind van het semester, een wassen neus. Want wie zegt dat papa of mama de antwoorden niet heeft ingevuld, of dat men met een groepje heeft samengewerkt, dus gespiekt. Geen controle mogelijk. De Dienst van Onderwijs heeft al officieel aangeraden niet al te lage noch te hoge cijfers te geven, en iedereen straks maar te laten slagen of overgaan....  Die instructie mag natuurlijk niet algemeen bekend worden, want dan gaan de minder gemotiveerde en niet naar kennis hunkerende leerlingen ongegeneerd vakantie houden!  Het zal wereldwijd gezien worden: oh, ben jij in 2020/2021 geslaagd? Is je diploma een corona-bul? Tja, dan heb je ‘m voor niks gekregen!!?? Er gaan geruchten dat in januari alleen de eindexamenklassen toch weer voor enkele maanden klassikaal onderwijs moeten komen ontvangen op school, in groepen van niet meer dan 15 leerlingen. We wachten af.

Dankzij de hulp van een algoede donateur wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de bouw van een heuse aula op het terrein van de bovenbouw, de SMA, in Susweni. Een immens gebouw, ruim, hoog. Ook dus geschikt voor het spelen van badminton, naast voetbal de meest geliefde sport in Indonesia. En om te verhuren voor bruiloften en partijen, en zo wat inkomen te genereren. Maar vooral om de drieënhalf honderd leerlingen voor bepaalde gelegenheden bij elkaar te kunnen krijgen. En hun ouders. Er is een groot podium, zodat er nu wat uitdrukkelijker aandacht besteed kan gaan worden aan toneel, voordracht, muziek en dans. Enkele jaren geleden begonnen we met een ‘Villanova School of Music’, - er was al een fanfarekorps -, want we beschikken (nog steeds!) over een goede leraar die de jeugd wegwijs kon maken op de piano, viool, drumstel, gitaar. Ook beschikken we over traditionele muziekinstrumenten: bamboefluiten, kolintang en angklung.  Enthousiasme om met muziek bezig te zijn moet echter steeds opnieuw aangezwengeld worden. Wat er wel ‘in’ gaat is dans: papua-volksdansen, breakdance, en het allesomvattende ‘disco’ ... je zomaar wat expressief in allerlei bochten wringen, dicht op elkaar. Er wordt geginnegap over het ‘dansa barat’, westers dansen, - zoals wij dat op de dansschool leerden -, want dan moeten de jongens en meisjes elkaar lichtjes vasthouden, iets wat je blozend verlegen doet zijn. Met een donkere huidskleur gaat dat blozen moeilijk dus wordt er grinnikend op de kop gekrabd, en hard uitgehaald naar de donkere hoeken van de feestruimte. Dit ‘dansa barat’ is overigens wel zeer populair onder mensen afkomstig van Ambon en Manado, delen van Indonesië die zich vaak nog steeds de ‘dertiende provincie’ van Nederland noemen.

Iedereen is deze dagen druk met een kerstboom op te tuigen: een duur plastic geval uit de toko, of een uit plastic afval gebouwde boom. Ook kerststalletjes, wat zeg ik, hele hutten, meestal op hoge staken, zoals de papua’s vroeger hun huizen hoog in de boomkruinen bouwden. Niet alleen voor iemands huis, maar ook aan de kant van de grote weg, in iedere wijk. De burgemeester schrijft zelfs een wedstrijd uit om te zien welke wijk of buurt de mooiste kersthut kan bouwen en versieren. De hangjongeren houden zich dan de ganse kersttijd hele dagen en nachten in deze vrijplaatsen op, 24 uur lang keiharde kerstmuziek producerend, ook om op te boksen tegen door flinke versterkers uitgebraakte gebedsoproepen uit de omliggende moskeeën. Daar gaat je ‘stille nacht’.... Noise pollution.

Geen plaats in de herberg. Geen gelegenheid om met veel familie aan tafel te zitten, met velen samen te komen voor bezinning en gebed. Corona-besmetting, ziekte en dood om je heen, op de loer. (Ik las op internet dat vanuit het mij bekende Haarlemse Spaarne-Gasthuis een patiënt naar een ic-afdeling in een Duits ziekenhuis was vervoerd omdat ‘Haarlem’ vol lag!).

Ondanks alle huivering wens ik jullie een zinvol en gelukkig Kerstfeest en goeds en vrede voor het Nieuwe Jaar. Dat het nu te distribueren vaccin verlichting mag brengen. Met oprechte dank voor de vele blijken van aandacht en belangstelling en zeer op prijs gestelde hulp bij de ontwikkeling van het onderwijs in Manokwari. 

Met hartelijke groeten,

Ton Tromp