Manokwari, 16 december 2022

Natal/Kerstmis 2022 Beste Allen,

Het semester is bijna voorbij. Morgen worden de rapporten uitgedeeld. Rechtstreeks aan de ouders of via de internaatsleiders, die het, na een evaluatiegesprek, aan de leerlingen geven. Voor zover die leerlingen nog ter plekke zijn, want sommigen hebben de gelegenheid van een enkele boot- of vliegtuigverbinding al te baat genomen om op tijd (dat is met Kerstmis) in hun dorp te kunnen zijn. Men maalt niet zo om die rapportcijfers, en kijkt meer naar de ‘ranking’. “Als ik maar niet bij de minsten in mijn klas behoor”. Want de meesten zullen toch overgaan, omdat men weet dat cijfers over de hele linie flink worden opgetrokken. Er zijn vanuit de Dienst van Onderwijs vele regels en regeltjes om te bepalen hoe die cijfers tot stand moeten komen, maar hoe meer regels hoe meer mogelijkheden om daar vanaf te kunnen/mogen wijken. Uiteindelijk is alles relatief, en zegt een cijfer alleen maar of men beter of slechter is dan een ander. Wat voor ons telt is of en hoe de afgestudeerden mee kunnen op een vervolgschool of in het hoger onderwijs. En dat kunnen ze. Zo deden tot twee keer toe in het afgelopen semester leerlingen van de SMA mee met een sort ‘olympiade’ in wis- en natuurkunde op nationaal en internationaal niveau, in Jakarta en Malaysia. En ze wonnen daar!!

Het is inmiddels twee dagen voor Kerstmis. Het school en internaatsterrein is uitgestorven. Iedereen naar huis, op drie meisjes na. Ook sommige docenten zijn op een vliegtuig gestapt om de feestdagen met hun ouders te vieren.

Het aantal school- en internaatskinderen blijft de laatste jaren constant. Zowel op de bovenbouw (SMA, in de stadswijk Susweni) als de onderbouw (SMP, in de wijk Maripi) rond de 300 leerlingen. Bij iedere school twee internaten, voor jongens en meisjes. Op ieder
internaat tegen de honderd kinderen, de overige honderd zijn extern, en komen iedere dag van huis. Ze komen met hun eigen brommertje of worden door hun ouders gebracht of komen met het openbaar vervoer. De internaatskinderen komen vanuit alle hoeken van de Vogelkop, een enkeling stukken verder, een tot twee uur vliegen vanuit Manokwari. Hun ouders komen meestal oorspronkelijk wel van deze streek.

Het is opvallend dat al jarenlang het aantal autochtone Papua’s op onze scholen 85% is. En dat terwijl de Papua’s meer en meer een ‘minderheid op eigen bodem’ vormen. Met allerlei politieke en sociaal-culturele consequenties. Op steeds meer plekken, vooral in de handel en industrie, blijven de Papua’s toeschouwer. Het helpt ook niet echt, dat door de centrale overheid Papua wordt opgedeeld in allerlei provincies, nu al zes in totaal. Om al die nieuwe ambtenarenposten te kunnen invullen moeten er wel mensen ‘van buiten’ worden aangetrokken. Ook het aantal militairen en politieagenten neemt schrikbarend toe. Het straatbeeld wordt bepaald door ‘langharigen’ (Papua’s hebben kroeshaar). Waarom bij ‘ons’ dan relatief zoveel Papua’s? Veel van de ouders hebben bij ons ook al op school en internaat gezeten, en sturen nu hun kinderen naar wat hen bekend is en waar ze hun identiteit gevonden hebben. Ook voelen ze zich hier veilig, op waarde geschat en kunnen ze zich ontplooien. Men wordt niet gediscrimineerd. Als het op onderwijs aankomt, spreekt de Kerk(en) hen meer aan dan het politieke gewoel. 

Bouwlieden leggen momenteel de laatste hand aan een nieuwe bibliotheek op de SMA in Susweni, mogelijk gemaakt door vele sponsors. Van de nieuw gebouwde aula wordt druk gebruik gemaakt. Voor examens, vergaderingen, ouderbijeenkomsten. Maar er wordt ook verhuurd voor trouwpartijen en het spelen van badminton. Zo genereert de school wat eigen inkomsten. Op de SMP in Maripi wordt hutje bij mudje gelegd om een nieuwe muur om het terrein te kunnen bouwen, meter voor meter. Het terrein moet, nu na zeven jaar, wel ommuurd worden, want het aantal buren wordt talrijker, en hier en daar doet men aan landje-pik, wat de nodige trammelant geeft. Ja, in de dorpen in het binnenland is er geen muur of hekwerk te bekennen – er wordt hooguit eens een kip gestolen – maar de steden zijn verkaveld en afgescheiden door allerlei hoge muren….. Hoe rijker hoe meer muur…..
Ook de waterhuishouding heeft aandacht nodig: de afwatering moet beter op orde gebracht worden, door het graven en cementeren van goede goten. Met het bouwen van een school word je ook projectontwikkelaar en leer je hoe een stuk oerbos bouwrijp te maken…..

Het viel me het afgelopen half jaar op hoeveel ouders van leerlingen plotseling kwamen te overlijden. Wel vijf of zes. Tien procent van de leerlingen (60) blijkt geen vader of moeder meer te hebben of, nog erger, geen vader en moeder. Let wel, deze kinderen zijn tieners, 12 tot 18 jaar. Terwijl de leeftijdsverwachting in Papua omhoog schiet, en ook de gezondheidszorg beter wordt, halen toch een relatief groot aantal de 50 niet! Ook valt me op dat de kinderen er gelaten onder zijn, alsof zo’n overlijden de gewoonste zaak van de wereld is. Ja, het basis-gezin speelt een mindere rol dan in Nederland, de familie – ooms en tantes, opa en oma, neven en nichten, zijn net zo close als ‘echte’ broers en zussen. Je wordt binnen en met de groot-familie groot. De dood van dierbaren is deel van het leven, van kleins af aan moet je het leren aanvaarden.

Zelf bracht ik twee weken geleden twee dagen in een plaatselijk ziekenhuis door, en had het na die lange nacht wel gezien. Met een stuit ‘obat’ (medicijnen) ging ik weer op huis aan, waar ik me lekker voel. Een open en ruim huis, altijd in de buitenlucht, ook binnen. En altijd ‘volk’ om je heen, we hebben elkaar nodig, van privacy is niet veel sprake. Dat blijkt ook nu iedereen zich weer opmaakt voor de Kerstvieringen; morgennacht puilen de kerken uit, de dagen daarna worden tientallen gedoopt, is er hier en daar ook een (kerkelijk) trouwtje (Indonesia kent geen burgerlijk huwelijk!), staat men uren in de keuken waar vele handen het werk licht maken en veel lol gemaakt wordt. Weduwen en armen (armer dan arm) worden met voedselpakketten overladen, islamieten komen op bezoek om ook mee te eten, kinderen lopen de deuren langs om fruit en snoepgoed op te halen (zoals op Sint Maarten in sommige delen van Nederland), iedereen kan er weer tegen.

Ik wens jullie allen goede feestdagen, en alle goeds en geluk in het Nieuwe Jaar!

En natuurlijk vergeet ik niet allen te bedanken voor de belangstelling en goede gaven.

Allemaal dank zij Uw hulp en vooral die van enkele zeer gulle donateurs.

Met hartelijke groeten,

Ton Tromp